Achtergrondinformatie over seksuele aantrekking tot 16-minners
Er bestaan veel misvattingen over pedofilie en hebefilie, die bijdragen aan het stigma rondom dit onderwerp. Op deze pagina vind je meer informatie over de definities, feiten en cijfers en worden veelgestelde vragen beantwoord.
Definities
Pedofilie
Pedofilie is een seksuele voorkeur voor minderjarigen, die nog geen secundaire geslachtskenmerken vertonen (zoals verlaging van de stem, haargroei, borstontwikkeling, etc.). Meestal gaat dit over kinderen onder de 12 jaar. Het ervaren van seksuele aantrekking tot kinderen is niet strafbaar
Hebefilie
Hebefilie is een seksuele voorkeur voor kinderen in de puberteit met vaak wel beginnende, maar nog niet volledig ontwikkelde, secundaire geslachtskenmerken. Deze kinderen zijn meestal tussen de 12 en 16 jaar. Het ervaren van deze seksuele aantrekking is niet strafbaar.
De beschreven leeftijdsgrenzen zijn niet zwart-wit. Belangrijker is de (biologische) ontwikkelingsfase waarin een kind zit. Voor zowel pedofilie als hebefilie geldt dat er sprake kan zijn van een exclusieve of een niet-exclusieve voorkeur. Bij een exclusieve voorkeur valt iemand alleen maar op kinderen, soms kinderen uit een specifieke ontwikkelingsfase en soms kinderen uit verschillende ontwikkelingsfases. Er wordt over een niet-exclusieve voorkeur gesproken als iemand zich naast de seksuele interesse of voorkeur voor kinderen ook seksueel aangetrokken voelt tot (biologisch) volwassen personen.
Pedoseksualiteit
De term pedoseksualiteit wordt meestal gebruikt wanneer er sprake is van het uitvoeren van seksuele handelingen bij kinderen (< 16 jaar) door een volwassene. Dit kan ook online seksueel kindermisbruik betreffen, zoals kindermisbruikmateriaal bekijken of (seks)chatten. De termen ‘pedofilie’ en ‘pedoseksualiteit’ worden vaak door elkaar gehaald, terwijl pedofilie enkel wijst op de seksuele aantrekking tot kinderen en pedoseksualiteit over seksueel kindermisbruik gaat.
Pedofilie als seksuele interesse of voorkeur is niet strafbaar, het verrichten van pedoseksuele handelingen wel. Doordat de termen op elkaar lijken, kan de indruk worden gewekt dat alle mensen met pedofilie ook pedoseksuele handelingen uitvoeren. Het is echter bekend dat de meeste pedofielen geen pedoseksueel zijn en dat veel pedoseksuelen niet pedofiel zijn. Om deze misvatting te voorkomen wordt de voorkeur gegeven aan de term ‘seksueel misbruik van minderjarigen’ in plaats van ‘pedoseksualiteit’.
Veelgestelde vragen
Hoeveel pedofielen zijn er?
Hoeveel mensen zich seksueel aangetrokken voelen tot minderjarigen is moeilijk in kaart te brengen. De terughoudendheid van mensen om deze gevoelens toe te geven, speelt hierbij een rol. Er wordt geschat dat ongeveer 1% tot 3% van de algemene mannelijke bevolking pedofiele interesses heeft. Dit cijfer is gebaseerd op onderzoeken in Duitsland, Noorwegen en Finland waarin mannen werden gevraagd of ze ooit seksuele gedachten of fantasieën over kinderen hadden gehad of seksuele activiteiten met kinderen hadden ondernomen. Grofweg zijn er op basis van deze schatting 80.000 tot 240.000 mannen in Nederland die deze seksuele interesse hebben. Zoals gezegd kan een seksuele aantrekking tot kinderen exclusief of niet-exclusief zijn.
Pedofilie komt ook voor bij vrouwen. Onderzoek hiernaar is echter schaarser waardoor een nog minder goede inschatting gemaakt kan worden. Wel lijkt het erop dat pedofilie bij vrouwen relatief minder voorkomt dan bij mannen.
Zijn alle pedofielen misbruikplegers?
Nee, de meeste pedofielen plegen geen seksueel kindermisbruik. Uit het rapport "Op Goede Grond" (2014) van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen blijkt dat ongeveer 80% van de Nederlandse verdachten van seksueel kindermisbruik géén pedofiele voorkeur heeft. Hoewel sommige misbruikplegers dus wel een pedofiele voorkeur hebben, lijken bij de meeste misbruikgevallen andere factoren een rol te spelen. Aangezien de meeste mensen er vanuit gaan dat alle pedofielen kindermisbruikers zijn, blijft het belangrijk om te benadrukken dat dit bij de meerderheid niet zo is.
Wat is de oorzaak van pedofilie?
In de wetenschappelijke literatuur is er geen algemene theorie die de oorzaak van pedofilie voor iedereen kan verklaren. Wel zijn er verschillende suggesties die de mogelijke oorzaken proberen uiteen te zetten. Sommige onderzoekers suggereren dat biologische factoren, zoals genetische aanleg, een rol kunnen spelen bij het ontstaan van pedofiele gevoelens. Anderen wijzen op omgevingsfactoren, zoals vroege ervaringen van trauma of misbruik.
Het is belangrijk op te merken dat pedofilie waarschijnlijk samenhangt met een combinatie van biologische, psychologische en sociale factoren. Verder onderzoek is nodig om een meer inzicht in deze factoren te krijgen.
Is pedofilie blijvend?
Het antwoord op de vraag of pedofiele gevoelens kunnen verdwijnen, is complex en omstreden. Pedofilie wordt over het algemeen door hulpverleners beschouwd als een seksuele voorkeur die binnen het seksuele interessegebied van een persoon ligt. Om die reden kun je in geval van deze seksuele aantrekking dan ook niet spreken van een psychische stoornis of ziekte.
Er is discussie over de veranderbaarheid van de intensiteit van pedofiele interesses; sommige auteurs stellen dat dit niet kan veranderen, terwijl anderen geloven dat de intensiteit van de interesses wel veranderlijk is. Behandeling (middels conditionering) kan in sommige gevallen bijdragen aan het verminderen van de mate van opwinding betreffende minderjarigen. Het doel hiervan is om de interesse in kinderen te verminderen en de interesse in volwassenen te versterken.
Wat biedt de Waag voor mensen die zich seksueel aangetrokken voelen tot 16-minners?
Voor mensen met een seksuele interesse in 16-minners die niet naar hun gevoelens willen handelen, biedt De Waag gespreksgroepen aan waarin het leven met en accepteren van seksuele gevoelens voor 16-minners centraal staat. Als mensen zich gesteund voelen, kunnen klachten zoals eenzaamheid en angst afnemen en kunnen zij ervaren dat ze er niet alleen voor staan. Als iemand last heeft van de sterkte en intensiteit van de seksuele interesse in 16-minners en hier zelf iets aan wil veranderen, kan er in individuele therapie nagegaan worden of het lukt om de sterkte van de seksuele interesse te verminderen. Indien er sprake is van (dreigend) seksueel grensoverschrijdend gedrag, is het zorgprogramma voor Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag geïndiceerd.