20-01-2025
Vermogensdelicten, zoals diefstal, fraude en inbraak, vormen een groot maatschappelijk probleem vanwege de materiële én emotionele schade die ze veroorzaken. Toch worden mensen die vooral vermogensdelicten plegen minder vaak doorverwezen naar ambulante forensische zorg dan personen die geweldsdelicten begaan. Vaak krijgen zij boetes, werkstraffen of een gevangenisstraf opgelegd.
Dat is opvallend, omdat uit onderzoek blijkt dat vermogensdelinquenten vaak meer dynamische (veranderbare) risicofactoren hebben dan geweldsdelinquenten. Zonder behandeling blijven deze risicofactoren aanwezig, wat de kans op herhaling van crimineel gedrag vergroot.
Behandeling voor diverse vermogensdelicten
Bij de Waag is een erkend zorgprogramma ontwikkeld door prof. dr. Larissa Hoogsteder en verschillende behandelaren. Dit programma richt zich op cliënten die verschillende soorten vermogensdelicten plegen, zoals diefstal, verduistering, fraude, witwassen, drugshandel en seksuele uitbuiting. Het programma is ook geschikt voor cybercriminaliteit, waaronder hacking, identiteitsfraude en digitale oplichting.
Uit dossieronderzoek blijkt dat veel cliënten in het vermogensprogramma kampen met problematisch middelengebruik, antisociale denkpatronen en emotieregulatie problemen. Larissa Hoogsteder vertelt dat veel cliënten drugs zijn gaan gebruiken om heftige emoties of nare ervaringen te onderdrukken. “Vaak wordt een stoornis in het middelengebruik vastgesteld en regelmatig spelen traumagerelateerde klachten een rol. Deze problematiek voedt niet alleen antisociaal gedrag, maar houdt ook de criminele activiteiten in stand.”
Het verhaal van Milan
Een goed voorbeeld is Milan, een cliënt die het vermogensprogramma volgde. Milan vertelt dat hij in het begin moeite had om mee te werken aan de behandeling. Hij wilde niet erkennen dat zijn leven niet zou veranderen zolang hij de schuld bij anderen legde, zoals zijn ex-partner en vader. Ook gebruikte hij drugs om zijn gevoelens te verdoven, die hij liever niet wilde voelen. Tijdens de therapie leerde Milan anders omgaan met zijn emoties en het leven. Inmiddels kan hij verantwoord omgaan met alcohol en heeft hij een baan.
Volgens Hoogsteder was het bij Milan belangrijk om eerst een goede behandelrelatie op te bouwen. “Milan was in het begin wantrouwend, maar had tegelijkertijd behoefte om over zijn gevoelens en ervaringen te praten. Door middel van interventies werd gewerkt aan het verminderen van zijn middelengebruik, met speciale oefeningen om zogenaamde cravings te weerstaan. Daarnaast kreeg hij traumatherapie en hulp bij het reguleren van zijn emoties. Ook werd aandacht besteed aan het veranderen van zijn antisociale denkpatronen, die crimineel gedrag goedpraatten.”
Tijdens de behandeling had Milan twee terugvallen. Na de tweede terugval wilde de Reclassering de behandeling stopzetten. Dankzij een constructief gesprek kon de behandeling toch worden voortgezet. Milan is hier achteraf dankbaar voor. “Ik heb nu meer grip op mijn leven en denk dat ik voorgoed afscheid heb genomen van mijn oude gedrag,” zegt hij.
Een kansrijke aanpak
Het vermogensprogramma laat zien dat doorverwijzen naar behandeling loont. Het aanpakken van dynamische risicofactoren, zoals middelengebruik en antisociale denkpatronen, kan recidive verminderen en cliënten helpen om weer grip op hun leven te krijgen.
Het zorgprogramma wordt op alle vestigingen van de Waag aangeboden binnen de zorglijn Agressie en Vermogen.