01-10-2025
Sinds mei 2024 bestaat er een landelijk kwaliteitskader voor terugdringen van de jeugdcriminaliteit. Dit kader moet voorkomen dat de wildgroei aan werkwijzen voortduurt en zorgen dat publieke middelen effectief worden ingezet. Het helpt verwijzers bij het kiezen van interventies die bewezen effectief zijn in het voorkomen van jeugdcriminaliteit en het terugdringen van recidive.
Te late doorverwijzing
Toch zien we bij de Waag nog vaak dat jongeren te laat worden doorverwezen, vertelt Larissa Hoogsteder, directeur behandelzaken en bijzonder hoogleraar: “Ze krijgen vaak eerst coaching of behandeling bij een instelling die te weinig toegerust is in het behandelen van de forensische problematiek.”
Een 17-jarige die onlangs bij de Waag startte, zegt: “Ik had al jaren last van woede-uitbarstingen. School liet me niet meer toe en ook thuis liep alles vast. Er werd vooral geprobeerd het met gesprekken op te lossen. Pas toen ik voor de vijfde keer met justitie in aanraking kwam, werd ik doorverwezen. Hier leer ik eindelijk hoe ik met mijn boosheid en agressie kan omgaan. Als ik eerder was gekomen, had ik veel ellende kunnen voorkomen.”
Ook Simone Dust, programmamanager Jeugd, benadrukt: “We zien helaas dat jongeren vaak pas bij ons terechtkomen als andere vormen van begeleiding zijn mislukt. Dan is de problematiek al complexer geworden. Direct doorverwijzen bij forensische problematiek is essentieel.”
Erkend interventies
Het kwaliteitskader stelt dat bij grensoverschrijdend gedrag geïndiceerde preventie nodig is. Dat betekent doorverwijzen naar een forensische instelling die werkt met erkende interventies, multidisciplinaire teams en aandacht voor risicofactoren. Een recente meta-analyse (Meulen et al., 2025) bevestigt dit: interventies zijn vooral effectief als ze zich op meerdere risicofactoren richten én programma-integer worden uitgevoerd. ARopMaat en SoVa op Maat lieten daarbij de sterkste resultaten zien (gemiddeld 28% minder recidive). De preventieve sportinterventie Alleen jij bepaalt wie je bent liet een klein, positief effect zien. Echter, MST, MDFT en TOOLS4U bleken niet effectief in het verminderen van delinquentie of recidive. Behandelingen met een behandelduur van minder dan negen maanden bleken nauwelijks effect te hebben.
“Wij beschikken over 12 vestigingen met een zorglijn voor jeugd en jongvolwassenen en bieden (hoog)specialistische zorg met het TOPGGz-keurmerk,” vertelt Larissa Hoogsteder. “We werken met erkende interventies, waaronder ARopMaat en FAST, en leveren maatwerk.”
Goed nieuws voor verwijzers: op diverse locaties van de Waag zijn de wachtlijsten kort of zelfs afwezig. Jongeren kunnen dus snel terecht. Met erkende interventies, deskundige teams en korte wachttijden staat de Waag klaar om jongeren en gezinnen te ondersteunen. Vroeg verwijzen loont!